Je geeft nogal wat uit handen als je wil samenwerken met dieren die jouw taal niet spreken. Het werkt niet om tegen een kauw te zeggen dat hij een mooie vorm in het brood moet pikken. Wil hij dat eigenlijk wel? Waarom zou hij naar mij luisteren?
De werken die Lucas heeft vervaardigd tijdens Social Aspects 5 zijn geen op zichzelf staande werken. Alle drie de guerrilla’s zijn een begin waarin de toevallige, dierlijke passanten uitgedaagd worden er op in te spelen. Die uitdaging vormgeven is al een uitdaging op zich, want hoe vraag je iemand anders zonder woorden iets voor je te doen? Een kauw die geluiden maakt als kia!! en tjak! of een muis die zelden meer laat horen dan geknabbel en getrappel communiceren niet zoals mensen dat doen. Geen taal, geen handgebaren, geen blikken. Maar hoe communiceren ze dan wel?
Veel dierlijke acties komen voort uit instinct. Een soort actie/reactie denken die weinig mentale inspanning vraagt. Gevaar is vluchten en honger betekent dat je op zoek moet naar eten. Maar lang niet alle reacties van dieren zijn gebaseerd op instinct. In de hedendaagse wetenschap gaan veel dierensociologen er vanuit dat elk dier een soort van bewustzijn heeft en een eigen vorm van cognitie, net als de mens. Deze cognitie is aangepast aan hoe de soort zich voortzet in de wereld. Dat overleven als diersoort hangt af van vele dingen. Denk aan leefomgeving, dieet of zijn eigen ergonomie. Een dier dat in een tropisch bos leeft hoeft bijvoorbeeld niet te weten hoe je een koude arctische winter overleeft. Of een vogel met vleugels hoeft niet te leren hoe je met vingers een voorwerp oppakt. Het is belangrijk te beseffen dat intelligentie gebaseerd is op de mogelijkheden en behoeftes van de soort als geheel. Zo ook van de mens.
Dieren weten onderling best goed te communiceren. Wie kent bijvoorbeeld de samenkomst van kauwen in de avond? Dat ze met honderden samen komen en enorm beginnen te kwekken? Het wordt gezegd dat ze dan gezamenlijk de dag doornemen. Ze overleggen waar ze slapen, eten en spelen. Maar dieren zijn ook best goed in het herkennen van de communicatie van andere soorten. Een hond die luistert naar commando’s bijvoorbeeld.
Lucas zocht de communicatie met dieren door uit te proberen. De verwachting dat vogels op brood afkomen lijkt nog niet zo gek, maar komen dieren op het brood af als het als een vrij grote kubus gepresenteerd wordt? Het lijkt zo niet te werken. Met zo’n kubusbrood is Lucas namelijk een dag op pad geweest in het centrum van Nijmegen. De kubus die als basis diende voor de beeldhouwende vogels is onaangeroerd door hen. Stadse mensen hadden daarentegen wel veel interesse. Het brood werd meermaals onderzocht en voorzichtig gevoeld. Het is interessant dat Lucas als mens een verwachting had van de dieren, terwijl deze dieren er niet voor hebben gekozen zijn verwachting uit te laten komen. Dit zegt op een andere manier iets over de relatie mens en dier dan Lucas had gedacht, maar is daarin toch weer mooi.
De muizen en andere kleine dieren maken wel gebruik van The Mice Motel. Het hotel dat is geopend voor de muizen lijkt een goede plaats gevonden te hebben in Nijmegen. Het werk staat er nog steeds en is hartelijk ontvangen door een dakloze man die het als een welkome interventie ziet. Na een paar weken zijn er sporen van kleine knaagdieren te zien. De kamers zijn ingericht met gedroogd gras (voor een holletje?) en eikels.
