Maaike Jaspers

Common Ground

datum
Augustus
categorie
Social Aspects
share story
Info

Common Ground De werken van Maaike Jaspers (1991) ontstaan vanuit dagboekfragmenten en observaties van de mens en menselijk gedrag, veelal in een specifieke context zoals een locatie of gebeurtenis. De verhouding van de mens tot zijn omgeving en het spanningsveld tussen verbondenheid en individualiteit is een doorlopend thema.

Het tekenen staat steeds centraal. Haar tekeningen ontstaan in series, waarin tekstelementen -zoals woorden of fragmenten van zinnen- onderdeel worden van het werk. Momenteel onderzoekt zij wat de verschillende dragers kunnen zijn voor haar tekeningen in de vorm van muurtekeningen, drukwerk en film. 

Maaike vertrok in haar project ‘Common Ground’ vanuit het huis van de woonvereniging waarin zij zelf woonde. Het huis zou je kunnen zien als gemeenschapsgoed. Het is zowel een sociale als ook een privéruimte die wordt begrensd door de muren van het gebouw. Een plek waarin een wisselende groep mensen woont, maar waar door de jaren heen een eigen cultuur ontstaat. Wat zijn de individuele ervaringen van deze plek? Wat is de invloed van een specifieke ruimte op onze herinnering?  En welke ruimte neemt de herinnering dan in?  Bestaat er zoiets als een gedeelde ervaring van de ruimte?

In het onderzoek naar nieuwe dragers voor haar werk, ontstond vanuit het maken van een boekje met riso-prints van haar tekeningen de basis voor een animatiefilm. 

Ook werd een reeks gesprekken gevoerd met diverse (oud)bewoners van het huis, en een archief aangelegd van huisgeluiden. Het gesprek, waarin het huis ‘fictief’ werd betreden, als middel om de herinnering gestalte te geven, werd in verschillende vormen en samenstellingen onderzocht. De verzamelde herinneringen werden in een performance teruggeplaatst in het huis.

bio

Maaike Jaspers (1991) studeerde in 2014 af aan de richting Fine Art op de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht met een reeks performances en installaties. Na haar studie ging zij voor een residency naar Berlijn in het kader van het Stokroos Stipendium. Het afgelopen jaar ontving zij een Werkbijdrage Jong Talent van het Mondriaan Fonds.

Website: www.maaikejaspers.nl

 

riso

Maaike zocht naar manieren om haar tekeningen van het huis in een serie bij elkaar te brengen, en in filmvorm met audio te combineren. Hoe kan je een tijdsverloop toevoegen aan een tekening?

Vanuit het maken van een boekje met riso-prints bij drukkerij Knust in Museum het Valkhof, ontstond de basis voor een animatie-experiment. Risografie is een digitale stencilprint druktechniek. De techniek is een beetje te vergelijken met zeefdruk, in het beeld zit altijd een raster. 

In de animatie maakt Maaike gebruik van verschillende prints uit de oplage, en ontstaat er door het raster een korrelig, ruisend beeld.

Maaike’s persoonlijke ervaring van de ruimte staat centraal in de film, waar je wordt meegenomen in route door het huis.

De film werd vertoond in een installatie bij Extrapool in Nijmegen, van 22 t/m 24 augustus 2019. De installatie was te zien en horen vanaf de straat.

 

loci

‘We waren wel eens aan het voetballen…met een balletje…en die moesten we dan van beneden naar boven proberen te krijgen. Maar dat is natuurlijk best wel lastig… als je met… Oh! Dat was zo’n pluche-bal van de Ikea! Zo’n super cheap ding wat ook heel vies werd na verloop van tijd omdat er allemaal stof op bleef plakken… waardoor die heel smerig werd… En dan moest je hem naar boven zien te krijgen. Maar dat moest je dan wel met de juiste krachten doen, met de juiste techniek … Want er was wel een overloop boven, maar eerst een flinke trap omhoog. Als je vanaf de eerste verdieping kijkt… ik weet niet hoeveel treden, misschien twintig ofzo… en dan een klein overloopje, een kromming, en dan weer naar boven, een paar treden… We hadden niet echt een doel met een net ofzo, maar… gewoon een doos waar dat dan in moest. Helemaal op de bovenste verdieping stond, als je de trap opkwam meteen links, een plek waar we oude dozen verzamelden en oud papier.’

In de reeks gesprekken die Maaike voert, waarin de herinnering aan de ruimtes centraal staan, lijkt soms een soort stroomversnelling te ontstaan. Het ‘in gedachten betreden van de ruimte’ gebeurt in eerste instantie vaak wat aarzelend. Er komt een vaag beeld op, nog moeilijk te grijpen, nog nauwelijks te benoemen… ‘Waar te beginnen?’ ‘Wat valt erover te zeggen?’ Maar zodra men begint deze ruimtes voorzichtig te bepalen, lijken ze zichzelf te bevestigen, blijkt er een heel netwerk aan verbanden gekoppeld te zijn aan deze steeds logischer schijnende plek, en dient zich een volgend gegeven aan.

Op eenzelfde manier gebeurt dit in Maaike’s tekenproces. Door de handeling van het tekenen vormt zich de ruimte gaandeweg. 

‘Het geheugenpaleis’ is de naam van een plek die je in je gedachten kunt bouwen, een methode, die ookwel de loci-methode wordt genoemt, die je kunt gebruiken als je veel dingen wilt onthouden. Zo kun je bijvoorbeeld je boodschappenlijstje in het geheugenpaleis plaatsen. Je loopt daarbij in gedachten een bepaalde route op een voor jou bekende plek, bijvoorbeeld je huis. Daarbij plaats je de producten van je lijstje op verschillende plekken en geef je hier een vorm aan. Bijvoorbeeld: Je wilt ijsjes kopen. Dan kun je inbeelden dat er smeltende waterijsjes aan de waslijn hangen. Dus als je dan in de supermarkt bent en in gedachten onder de waslijn doorloopt, dan drupt er misschien iets op je hoofd, en dan weet je weer dat je waterijsjes wilde kopen.

  • Misschien zijn heel veel ruimtes wel van zichzelf al geheugenpaleizen, en als je er doorheen gaat blijken er allerlei ijsjes op je hoofd te druppen!

Maaike zoekt naar een manier om de verzameling aan ervaringen van het huis een plek te geven, en tekent een soort collectief geheugenhuis, waarbij de verzamelde herinneringen in een performance weer teruggeplaatst worden in de ruimte. Omdat het proces, en het ‘betreden van de ruimte’ daarbij zo’n belangrijke rol speelt, wordt de performance gefilmd met een action-cam, een kleine camera op het hoofd bevestigd, waarbij je als toeschouwer mee gaat in de handelingen van het plaatsen van de herinnering.

Het collectieve geheugenhuis zal op zondag 25 augustus een plek krijgen in de presentatie op het sportveld bij de Fagelstraat in Nijmegen.

 

met dank

Dit onderdeel van Social Aspects wordt mede mogelijk gemaakt door de provincie Gelderland, Gemeente Nijmegen en het Mondriaan Fonds. Het Mondriaan Fonds droeg middels het experimenteerreglement bij aan het honorarium van de kunstenaars.